Wafelijzer, een veelzijdig keukenapparaat.

Een wafelijzer is een veelzijdig keukenapparaat waarmee je eenvoudig heerlijke wafels kunt maken. Dit apparaat maakt het mogelijk om met weinig moeite zelfgemaakte wafels te bereiden die zowel knapperig als luchtig zijn. Of je nu van zoete of hartige wafels houdt, met een wafelijzer kun je eindeloos variëren. Je kunt verschillende soorten beslag uitproberen en toppings toevoegen om je wafels precies naar jouw smaak te maken.

In dit artikel ontdek je alles wat je moet weten over wafelijzers en wafels. We beginnen met een eenvoudige handleiding om zelf wafels te bakken, zodat je meteen aan de slag kunt. Van het kiezen van de juiste ingrediënten tot het bakken van de perfecte wafel – we nemen je stap voor stap mee. Je hoeft geen ervaren kok te zijn; met een paar basisstappen kun je al snel genieten van heerlijke, zelfgemaakte wafels.

We leggen ook uit wat de verschillen zijn tussen een traditioneel wafelijzer en een moderne wafelmaker. Hoewel de termen vaak door elkaar worden gebruikt, zijn er subtiele verschillen in gebruik en mogelijkheden. Afhankelijk van jouw voorkeur en kookstijl, kan het ene apparaat beter bij je passen dan het andere. In dit artikel leer je hoe je de juiste keuze maakt voor jouw keuken.

Bovendien gaan we in op de verschillende soorten wafels die je kunt maken, van klassieke Brusselse en Luikse wafels tot minder bekende varianten zoals Amerikaanse en Italiaanse wafels. Elk type heeft zijn eigen unieke smaak en textuur, waardoor je kunt experimenteren met verschillende recepten en bereidingswijzen. Of je nu een fan bent van de krokante buitenkant van Brusselse wafels of de zoete, kleverige textuur van Luikse wafels, er is voor ieder wat wils.

Tot slot zullen we enkele verrassende en creatieve gerechten verkennen die je met een wafelijzer kunt maken. Dit apparaat is namelijk niet beperkt tot alleen wafels – je kunt er ook hartige gerechten zoals panini’s en quesadillas mee bereiden, en zelfs zoete lekkernijen zoals brownies en kaneelrollen. Een wafelijzer kan je keukenroutine dus een stuk spannender en veelzijdiger maken.

Zelf wafels maken

Ingrediënten:

Voor het basisrecept voor wafels heb je de volgende ingrediënten nodig:

250 gram bloem
50 gram suiker
1 eetlepel bakpoeder
1/2 theelepel zout
2 grote eieren
300 ml melk
1 theelepel vanille-extract
60 gram gesmolten boter

Bereidingswijze:

Voorbereiden van de ingrediënten: Meng de bloem, suiker, bakpoeder en zout in een grote kom. Dit zorgt ervoor dat de droge ingrediënten goed worden verdeeld en dat de wafels een mooie, luchtige textuur krijgen.
Het natte mengsel bereiden: Klop in een andere kom de eieren, melk, gesmolten boter en het vanille-extract door elkaar. Zorg ervoor dat de boter niet te heet is, zodat de eieren niet stollen.
Het beslag mengen: Voeg het natte mengsel toe aan de kom met droge ingrediënten. Roer alles voorzichtig door elkaar met een spatel of een garde, totdat je een glad beslag hebt. Klop niet te lang, want anders worden de wafels taai in plaats van luchtig.
Het wafelijzer voorbereiden: Verwarm het wafelijzer voor volgens de gebruiksaanwijzing. Vet de platen licht in met een beetje boter of bakspray om te voorkomen dat het beslag blijft plakken.
Wafels bakken: Schep een lepel van het beslag op het wafelijzer en verdeel het gelijkmatig. Sluit het wafelijzer en bak de wafels 3 tot 5 minuten, of totdat ze goudbruin en knapperig zijn. De exacte baktijd kan variëren afhankelijk van het type wafelijzer dat je gebruikt.
Wafels serveren: Haal de wafels voorzichtig uit het wafelijzer met een vork of tang. Serveer ze warm en knapperig met toppings naar keuze, zoals vers fruit, slagroom, poedersuiker, chocolade, of ahornsiroop.

Variatietips: Wil je de wafels wat specialer maken? Probeer eens wat variaties op het basisrecept:

Chocoladewafels: Voeg 2 eetlepels cacaopoeder en een handvol chocoladestukjes toe aan het beslag voor een heerlijke chocoladevariant.
Kaneelwafels: Meng 1 theelepel kaneel door de droge ingrediënten voor een warme, kruidige smaak.
Vanille-wafels: Voeg een extra theelepel vanille-extract toe voor een intensere vanillesmaak.
Gezonde wafels: Vervang de helft van de bloem door volkorenmeel en gebruik honing in plaats van suiker voor een gezondere versie.

Opbergen en bewaren: Heb je wafels over? Laat ze volledig afkoelen en bewaar ze in een luchtdichte doos in de koelkast. Je kunt de wafels ook invriezen, zodat je ze later kunt opwarmen in de broodrooster voor een snelle en heerlijke snack.

Verschil tussen een wafelijzer en een wafelmaker

Hoewel de termen “wafelijzer” en “wafelmaker” vaak door elkaar worden gebruikt, zijn er enkele belangrijke verschillen tussen deze apparaten. Elk type heeft unieke kenmerken die de gebruikservaring en het eindresultaat beïnvloeden. Hier is een gedetailleerde uitleg van de verschillen tussen een traditioneel wafelijzer en een moderne wafelmaker.

Wafelijzer

Traditioneel ontwerp: Een klassiek wafelijzer is vaak gemaakt van gietijzer en ontworpen om direct op een kookplaat of boven open vuur te worden gebruikt. Dit type wafelijzer wordt vaak gezien als authentiek en geeft de wafels een traditionele smaak en textuur.
Materiaal: Naast gietijzer zijn er tegenwoordig wafelijzers van aluminium of roestvrij staal, die lichter zijn en een snellere opwarming bieden. Ze behouden de mogelijkheid om directe hitte te gebruiken, wat bijdraagt aan de knapperigheid van de wafels.
Multifunctioneel: Veel wafelijzers zijn omkeerbaar en hebben aan de andere kant een grillplaat. Dit maakt het mogelijk om niet alleen wafels te bakken, maar ook om vlees, groenten of sandwiches te grillen. Deze veelzijdigheid maakt een wafelijzer een handig hulpmiddel in de keuken.
Handmatige controle: Bij het gebruik van een traditioneel wafelijzer heb je volledige controle over de temperatuur en baktijd, wat zorgt voor een unieke textuur en smaak. Het vereist echter wel wat oefening en aandacht om de perfecte wafels te maken zonder aanbranden of onderbakken.

Wafelmaker

Elektrisch apparaat: Een wafelmaker is meestal een modern, elektrisch keukenapparaat. Het heeft ingebouwde verwarmingselementen, zodat je het alleen hoeft aan te sluiten en de temperatuur in te stellen. Dit maakt het gebruik eenvoudiger en handiger voor dagelijks gebruik.
Non-stick coating: Moderne wafelmakers zijn vaak voorzien van een antiaanbaklaag, die ervoor zorgt dat de wafels gemakkelijk loslaten zonder te blijven plakken. Dit maakt het ook eenvoudiger om de wafelmaker na gebruik schoon te maken.
Temperatuur- en timerfuncties: Veel wafelmakers hebben instelbare temperatuurregelaars en timers. Hierdoor kun je consistente resultaten behalen, omdat het apparaat automatisch de gewenste temperatuur en baktijd handhaaft. Deze functies zijn vooral handig voor mensen die snel perfecte wafels willen zonder veel inspanning.
Veiligheid en gebruiksgemak: Elektrische wafelmakers zijn doorgaans voorzien van handvatten die koel blijven en indicatorlampjes die aangeven wanneer het apparaat klaar is voor gebruik en wanneer de wafels klaar zijn. Dit verhoogt de veiligheid en het gebruiksgemak, vooral voor beginners.

Samenvattend zijn zowel het wafelijzer als de wafelmaker geweldige hulpmiddelen voor het maken van wafels, maar ze bieden verschillende voordelen afhankelijk van je behoeften en voorkeuren:

Authentieke wafels: Als je op zoek bent naar traditionele, knapperige wafels met een authentieke smaak, biedt een gietijzeren wafelijzer je meer controle en een unieke kookervaring.
Gemak en snelheid: Voor degenen die snel en zonder gedoe wafels willen bakken, is een elektrische wafelmaker de beste keuze. Het biedt consistentie en gemak, zonder dat je constant hoeft op te letten.

Ongeacht welk type je kiest, zowel het wafelijzer als de wafelmaker zijn veelzijdige apparaten waarmee je niet alleen wafels kunt maken, maar ook creatief kunt experimenteren met andere gerechten. Het belangrijkste is om een apparaat te kiezen dat past bij je keukenstijl en gebruiksgemak.

Soorten wafels

Wafels zijn er in allerlei vormen en smaken over de hele wereld. Elk type wafel heeft zijn eigen unieke kenmerken en bereidingswijze, wat zorgt voor een gevarieerde culinaire ervaring. Hieronder bespreken we enkele populaire soorten wafels en wat hen onderscheidt.

Brusselse wafels

Brusselse wafels staan bekend om hun luchtige textuur en diepe, vierkante vakjes. Ze worden gemaakt met een gistbeslag, wat de wafels een lichte en krokante buitenkant geeft, terwijl de binnenkant zacht en luchtig blijft. Deze wafels worden vaak geserveerd met poedersuiker, slagroom, vers fruit zoals aardbeien of bessen, en zelfs chocoladesaus voor een extra verwennerij. Ze zijn een populaire keuze op markten en in wafelhuizen, en vormen de basis van veel zoete variaties.

Luikse wafels

Luikse wafels zijn compacter, dikker en hebben een onregelmatige vorm door de toevoeging van parelsuiker aan het deeg. Tijdens het bakken smelt de suiker en karameliseert aan de buitenkant, wat zorgt voor een heerlijke karamelachtige crunch bij elke hap. Luikse wafels worden vaak als snack op straat gegeten en kunnen zowel warm als koud worden geserveerd. Ze hebben van nature een zoetere smaak, waardoor ze vaak zonder extra toppings worden genoten.

Andere soorten wafels

Naast de Brusselse en Luikse wafels, zijn er wereldwijd nog vele andere soorten wafels, elk met hun eigen unieke smaken en bereidingswijzen:

Amerikaanse wafels: Amerikaanse wafels zijn wat dikker en hebben kleinere, diepere inkepingen dan Brusselse wafels. Ze worden gemaakt met bakpoeder in plaats van gist, waardoor ze minder luchtig zijn. Deze wafels worden vaak geserveerd met boter, stroop, vers fruit, en soms zelfs met een bolletje ijs. In de Verenigde Staten zijn ze populair als ontbijtoptie, vaak gecombineerd met gebakken kip voor de klassieke “chicken and waffles” combinatie.
Stroopwafels: Stroopwafels zijn een Nederlandse klassieker, gemaakt van twee dunne wafellaagjes met een vulling van karamelstroop ertussen. Ze worden meestal warm geserveerd, zodat de stroop zacht en stroperig is. In Nederland worden ze vaak bovenop een kopje koffie of thee geplaatst, zodat de warmte de stroop zacht maakt. Stroopwafels zijn een populaire lekkernij op markten en worden ook wel als souvenir meegebracht.
Hartjeswafels: Deze Noorse en Zweedse wafels worden gebakken in een wafelijzer dat ze een hartvorm geeft. Hartjeswafels zijn dunner en lichter dan de meeste andere soorten wafels en worden vaak geserveerd met een topping van jam, slagroom, of zure room. Ze zijn populair als dessert of als tussendoortje bij de koffie of thee.
Galettes: Galettes komen uit Frankrijk en lijken op wafels, maar worden meestal gemaakt met boekweitmeel, wat ze een unieke smaak en textuur geeft. Ze worden vaak gevuld met hartige ingrediënten zoals ham, kaas, en eieren, en zijn een populaire optie voor lunch of diner. Deze hartige galettes zijn vooral bekend in de regio Bretagne.
Italiaanse Pizzelle: Pizzelle zijn dunne, knapperige wafels die vaak een mooie, bloemachtige indruk op hun oppervlak hebben. Ze worden gemaakt met een beslag van bloem, eieren, suiker en boter, en vaak gearomatiseerd met anijs of citroen. Pizzelle zijn populair tijdens feestdagen in Italië en worden vaak als zoete snack gegeten of in rolletjes gedraaid en gevuld met crème.
Japanse Taiyaki: Taiyaki is een Japanse zoete wafel in de vorm van een vis, gevuld met rode bonenpasta, custard, chocolade of zelfs kaas. Deze visvormige wafels zijn een populaire straatvoeding in Japan en worden warm geserveerd. Ze zijn leuk om te maken en vormen een uniek alternatief voor traditionele ronde of vierkante wafels.

Deze diverse soorten wafels bieden een breed scala aan smaken en texturen. Of je nu houdt van zoete toppings zoals fruit en slagroom, of van hartige toevoegingen zoals kaas en ham, er is altijd wel een wafelsoort die bij je smaak past. Door verschillende recepten en variaties uit te proberen, kun je je eigen favoriet vinden en genieten van wafels op een hele nieuwe manier.

Wat kun je er nog meer mee maken?

Een wafelijzer is een veelzijdig apparaat waarmee je veel meer kunt doen dan alleen wafels bakken. Hier zijn enkele verrassende ideeën voor creatieve gerechten die je kunt bereiden in je wafelijzer:

Toasties of Panini: Beleg een sneetje brood met kaas, ham, tomaat of andere ingrediënten naar keuze en leg er een tweede sneetje brood bovenop. Plaats het brood in het wafelijzer en bak het tot het brood krokant en goudbruin is, en de kaas gesmolten is. Dit is een eenvoudige en heerlijke manier om een knapperige panini te maken zonder een aparte panini-pers.
Hash Browns: Rasp aardappelen en knijp het overtollige vocht eruit. Voeg eventueel wat zout, peper, en gesnipperde ui toe voor extra smaak. Plaats het mengsel in het wafelijzer en bak tot de aardappelen goudbruin en krokant zijn. Deze hash browns zijn perfect als bijgerecht bij het ontbijt of als hartige snack.
Quesadillas: Neem een tortilla en vul deze met kaas, bonen, groenten of vlees naar keuze. Vouw de tortilla dubbel en plaats deze in het wafelijzer. Bak totdat de buitenkant krokant is en de kaas gesmolten is. Dit is een snelle manier om een heerlijke quesadilla te maken met een extra knapperige textuur.
Omelet: Klop een paar eieren los en voeg ingrediënten toe zoals paprika, tomaat, ui, ham, en kaas. Giet het eimengsel in het wafelijzer en bak tot de omelet stevig en goudbruin is. Door een omelet in het wafelijzer te bereiden, krijgt hij een leuke, knapperige buitenkant.
Gegrilde groenten: Snijd groenten zoals courgette, paprika, aubergine of champignons in dunne plakjes en bestrijk ze met olijfolie. Plaats de groenten in het wafelijzer en bak tot ze zacht en licht gekarameliseerd zijn. Dit is een handige manier om gegrilde groenten te bereiden zonder een grillpan of barbecue.
Brownies en cakes: Maak je favoriete brownie- of cakemix klaar en giet een kleine hoeveelheid in het wafelijzer. Bak tot de brownie of cake gaar is, wat meestal een paar minuten duurt. Deze methode maakt het mogelijk om snel een individuele portie brownie of cake te maken met een heerlijk krokante buitenkant en zachte binnenkant.
Pizzawafels: Rol een klein stukje pizzadeeg uit en leg het in het wafelijzer. Voeg toppings toe zoals tomatensaus, kaas, pepperoni, en groenten. Plaats een tweede laag pizzadeeg erover en bak tot het deeg goudbruin en de kaas gesmolten is. Dit is een leuke en snelle manier om een pizzaversie van een wafel te maken.
Kaneelrollen: Leg een kant-en-klaar kaneelroldeeg in het wafelijzer en bak tot de buitenkant knapperig is. Dit geeft een kaneelrol een unieke textuur en is een snelle manier om een heerlijke zoete traktatie te maken. Serveer met glazuur voor een extra smaakvolle touch.
Falafelwafels: Maak een falafeldeeg van kikkererwten, kruiden en specerijen, en plaats dit in het wafelijzer. Bak tot de falafelwafel goudbruin en krokant is. Dit is een originele manier om falafel te maken zonder te frituren, wat het gerecht gezonder maakt.
Wafel Donuts: Maak een donutbeslag en giet dit in het wafelijzer. Bak tot het beslag gaar is en de buitenkant een lichte crunch heeft. Deze wafel donuts kunnen worden gedipt in glazuur of bestrooid met poedersuiker voor een zoete snack.

Met een wafelijzer kun je dus veel verschillende gerechten maken die normaal gesproken op de grill, in de oven of in een pan worden bereid. Probeer deze creatieve recepten en ontdek de veelzijdigheid van je wafelijzer!

Waar moet je op letten bij de aankoop?

Bij het kiezen van een wafelijzer zijn er een aantal belangrijke aspecten die bepalen hoe goed het apparaat aan jouw wensen zal voldoen. Hieronder vind je enkele factoren om te overwegen:

Vermogen: Het vermogen van een wafelijzer wordt meestal gemeten in watt. Een hoger wattage betekent dat het wafelijzer sneller opwarmt en de warmte beter vasthoudt, wat zorgt voor gelijkmatig gebakken wafels. Wafelijzers met een vermogen van minimaal 1000 watt zijn meestal geschikt voor thuisgebruik, maar als je sneller wilt bakken, overweeg dan een model met een hoger vermogen. Dit is vooral handig als je meerdere wafels achter elkaar wilt bakken zonder wachttijd.

Temperatuurinstelling: Een instelbare temperatuurregeling geeft je meer controle over de kleur en textuur van je wafels. Zo kun je bijvoorbeeld een lagere temperatuur gebruiken voor lichtere, luchtigere wafels, of een hogere temperatuur voor krokante wafels. Sommige modellen hebben een eenvoudige draaiknop om de temperatuur aan te passen, terwijl andere modellen geavanceerdere temperatuurinstellingen bieden, zoals voorgeprogrammeerde standen voor verschillende soorten wafels. Dit kan je helpen om altijd de gewenste textuur te bereiken.

Materiaal: Het materiaal van de platen in het wafelijzer is essentieel voor zowel de prestaties als het onderhoud. Kies bij voorkeur een wafelijzer met platen die zijn voorzien van een hoogwaardige antiaanbaklaag. Deze laag voorkomt dat het beslag blijft plakken en maakt het makkelijker om de wafels uit het apparaat te halen. Bovendien is een goede antiaanbaklaag gemakkelijker schoon te maken, wat betekent dat je minder tijd kwijt bent aan onderhoud. Sommige wafelijzers zijn gemaakt van duurzaam roestvrij staal, wat een langere levensduur garandeert.

Onderhoud: Om het onderhoud eenvoudig te maken, zijn afneembare en vaatwasserbestendige platen een handige optie. Met afneembare platen kun je ze loshalen en grondig reinigen, zelfs in de vaatwasser. Dit bespaart je niet alleen tijd, maar helpt ook om de hygiëne van het apparaat te waarborgen. Modellen met vaste platen vereisen vaak handmatig schoonmaken, wat meer tijd in beslag kan nemen. Denk hieraan bij de aankoop als je een drukke levensstijl hebt of het gemak van eenvoudige schoonmaak belangrijk vindt.

Extra functies: Sommige wafelijzers bieden extra functies die je ervaring kunnen verbeteren. Denk aan indicatielampjes die aangeven wanneer het apparaat klaar is om te gebruiken of klaar is met bakken, een timerfunctie voor precieze baktijden, of zelfs roterende functies voor gelijkmatige verdeling van het beslag. Al deze functies kunnen het gebruiksgemak verhogen en ervoor zorgen dat je telkens opnieuw perfecte wafels bakt.

Grootte en opslag: Let ook op de grootte van het wafelijzer en of het compact kan worden opgeborgen. Sommige modellen hebben een vergrendelingssysteem waarmee je het apparaat verticaal kunt opbergen, wat ruimte bespaart in je keukenkastjes. Andere modellen zijn wat groter en nemen meer ruimte in beslag. Overweeg de ruimte die je beschikbaar hebt in je keuken en kies een model dat daarbij past.

Veiligheidsfuncties: Controleer of het wafelijzer over veiligheidskenmerken beschikt, zoals antislipvoetjes, een koelblijvende handgreep, en een automatische uitschakeling. Deze functies dragen bij aan een veiligere gebruikerservaring, vooral als je het wafelijzer regelmatig gebruikt of in een huis met kinderen woont. Automatische uitschakeling kan helpen om energie te besparen en voorkomt dat het apparaat te lang aanstaat.

Door op deze factoren te letten bij het kiezen van een wafelijzer, kun je een model vinden dat perfect aansluit bij jouw behoeften en ervoor zorgt dat je keer op keer kunt genieten van heerlijke, perfect gebakken wafels.

Recepttips en variaties

Wafels zijn veelzijdig en kunnen op allerlei manieren worden aangepast om aan jouw smaak te voldoen. Of je nu zin hebt in een zoete traktatie of een hartig ontbijt, hier zijn enkele ideeën om je te inspireren:

Zoete wafels: Zoete wafels zijn perfect voor ontbijt, brunch, of als dessert. Experimenteer met verschillende toppings en ingrediënten om je wafels nog smakelijker te maken:

Fruit: Voeg vers fruit toe zoals aardbeien, blauwe bessen, banaan, of mango voor een frisse smaak. Je kunt het fruit ook door het beslag mengen voor een fruitige wafel met stukjes fruit erin.
Noten: Strooi gehakte noten, zoals walnoten, pecannoten, of amandelen, over je wafels voor extra crunch en een nootachtige smaak. Je kunt ook notenpasta’s zoals amandelpasta of pindakaas gebruiken als topping.
Chocolade: Smelt wat pure chocolade en drizzle het over de wafels, of voeg chocoladestukjes toe aan het beslag voor een chocoladevariant. Voor extra decadentie, voeg een toefje slagroom en cacaopoeder toe.
Kokos: Bestrooi je wafels met geraspte kokos of voeg kokosmelk toe aan het beslag voor een tropische touch. Je kunt dit combineren met ananas voor een Pina Colada-stijl wafel.
Kaneel en suiker: Maak een eenvoudige, maar heerlijke topping door kaneel en suiker over warme wafels te strooien. Dit werkt vooral goed bij klassieke wafels, zoals Brusselse of Luikse wafels.
Honing en yoghurt: Voor een lichtere optie, serveer je wafels met Griekse yoghurt en een drizzle honing. Voeg een handvol granola toe voor wat extra textuur en een gezonde crunch.

Hartige wafels: Wafels hoeven niet altijd zoet te zijn. Voor een hartige twist kun je verschillende ingrediënten aan het beslag toevoegen, zoals:

Kaas: Voeg geraspte kaas toe aan het beslag, zoals cheddar, Parmezaanse kaas, of mozzarella. Dit geeft een heerlijke, hartige smaak en zorgt voor een knapperige textuur. Top de wafels met avocado en een gepocheerd ei voor een volledig ontbijt.
Kruiden en specerijen: Verfijn je hartige wafels met kruiden zoals bieslook, peterselie, of basilicum. Voor extra pit kun je wat zwarte peper, paprikapoeder, of zelfs een snufje chilipoeder toevoegen. Dit geeft de wafels een aromatische smaak die goed past bij een frisse salade.
Groenten: Meng geraspte groenten zoals courgette, wortel, of spinazie door het beslag. Dit voegt een gezonde twist toe aan je wafels en is een perfecte manier om extra groenten aan je dieet toe te voegen. Deze wafels zijn heerlijk met een schepje crème fraîche en gerookte zalm.
Spek en ui: Voor een hartige, ontbijtstijl wafel, voeg stukjes uitgebakken spek en fijngesnipperde ui toe aan het beslag. Dit geeft een rokerige smaak en maakt de wafels extra vullend. Serveer met ahornsiroop voor een zoet-zout combinatie.
Zongedroogde tomaten en olijven: Geef je wafels een mediterrane twist door stukjes zongedroogde tomaten, olijven, en een snufje oregano toe te voegen. Deze wafels zijn heerlijk als bijgerecht bij soep of salade.
Krokante kip: Maak een compleet gerecht door een krokante kipfilet op de wafels te serveren. Voeg een beetje rozemarijn of tijm aan het beslag toe voor extra smaak. Voor een Amerikaans geïnspireerd gerecht, serveer met een drizzle van honing of pittige saus.

Met deze ideeën kun je je wafelrecepten personaliseren en iets nieuws uitproberen. Of je nu kiest voor zoet of hartig, er zijn eindeloze combinaties om te ontdekken. Geniet van het maken en het eten van je zelfgemaakte wafels!